Аннотация: Мақалада авторлар ойын технологиялары арқылы ағылшын тілі сабағында бастауыш сынып оқушыларының тілін дамыту мәселелерін қарастырады. Ойын технологиялары сөйлеу мәдениетін дамытып, танымдық қызығушылықтың қалыптасуына оң әсер етіп, шет тілін саналы меңгертуге ықпалы зор екенін нақтыланған. Сондай-ақ, педагогика мен психологиядағы ойын тұжырымдамаларын зерттей келе, С.Рубинштейн, Д.Эльконин, Л. Выготскийлердің еңбектерін де салыстырған. Сондықтан, авторлар қарастырып отырған ойын технологияларын ағылшын тілі сабағында бастауыш сынып оқушыларының тілін дамытуда маңызы зор, себебі шет тілі қарым-қатынастың маңызды құралы болып табылады, онсыз адам қоғамының болуы мен дамуы мүмкін емес. Бүгін болып жатқан қоғамдық қарым-қатынастардағы өзгерістер, жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін арттыруды, олардың тілдік дайындығын жетілдіруді талап етеді. Ойын технологияларын сабақта қолдану бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу мәдениетін дамытады және танымдық қызығушылығын қалыптастырады.
Кілт сөздер: ойын технологиялары, ағылшын тілі, сабақ, бастауыш сынып, сөйлеу мәдениеті, тіл дамыту.
Кіріспе. Жалпы білім беретін мектептің негізгі бағыттарының бірі — бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу мәдениетін дамыту. Сөйлеу мәдениетіне тәрбиелеу, танымдық және эмоционалды ерік шеңберін қалыптастыру — тілдік білімнің, баланың өзін-өзі дамытуының және әлеуметтенуінің ажырамас бөлігі болып саналады. Бастауыш сынып оқушыларында үйлесімді сөйлеу мәдениетін ойын техологиясын қолдана отырып дамыту тақырыбы өзекті, өйткені тіл мен сөйлеу балалардың психологиялық дамуында үлкен рөл атқарады.
Балалардың сөйлеу мәдениетін байқау ойын, тұрмыстық және оқу іс-әрекеті процесінде жүзеге асырылады. Сөйлеу әрекетінің ерекшеліктері туралы бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу мәдениетінің деңгейіне қысқа және толық жауап беру, сұрақ қою, жоспарланған және аяқталған іс-әрекет туралы айта білу және т.б. қатысу деңгейіне назар аудару қажет. Бақылау әдісі бастауыш сынып оқушыларының стихиялық сөйлеуінің даму деңгейі туралы, оның грамматикалық құрылымын қалыптастыру, байланыс мақсаттары үшін дәйекті сөйлемдерді қолдану мүмкіндігі туралы жалпы түсінік алуға мүмкіндік береді.
Қазіргі лингвистикада сөйлеу мәдениеті бойынша төмендегідей түсіндіріледі:
— оқу тілі пәні, қазіргі кездегі тілдік жүйенің нормаларының әр түрлі типтерін оларды сөйлеу кезінде орынды қолдану мақсатында зерттеу;
— қарым-қатынастың ең тиімді вербальды формаларын зерттейтін тіл ғылымының саласы;
— дұрыс сөйлей және жаза білу;
— қарым-қатынас мақсаттарына сай тілдік құралдарды қолдана білу;
— сөйлеудің нормативтілігі, оның белгілі бір тарихи кезеңдегі белгілі бір тілдік ұжымда тілге қойылатын талаптарға сәйкестігі.
Жалпы, мәдени-тілдік қарым-қатынасты қалыптастыру мәселелерімен В.В. Бушелева, Н.Н. Формановская, И.Н. Курочкина белсенді айналысты. Соңғы жылдары бастауыш сыныптарда сөйлеу мәдениетін дамыту әдістемесіне Б.В. Богуславская, Н.А. Купина, А.В. Иванов және т. б. үлкен үлес қосты.
Сөйлеу мәдениетін меңгерген кезде балаларға теориялық ақпараттың аз мөлшерін беру керек, өйткені олар түсінілген кезде дағдылар мен қабілеттер сәтті қалыптасады. Мәдени сөйлеуде жаттығудың күрделірек түрі — ауызша баяндау. Мұндай жұмыс оларға сюжеттің мазмұнын дәйекті, қисынды жеткізіп, сөйлемдерді дұрыс құруға болатындығын түсінуге көмектеседі, яғни жазба жұмыстарына дайындалады. Сондықтан, бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу мәдениетін дамытуда ойын технологияларының маңызы зор, себебі ойын — пәндік іс-әрекеттерді жүзеге асырудың әлеуметтік бекітілген тәсілдерінде, ғылым мен мәдениет заттарында бекітілген қоғамдық тәжірибені қайта құруға және игеруге бағытталған шартты жағдайлардағы іс-әрекет түрі ретінде сөйлеу мәденитінің дамуына ықпалы зор [1].
Ойын – бала қызметінің негізгі түрі. С. Л. Рубинштейн өз еңбектерінде, ойын – балалардың өмір мектебі әрі даму тәжірибесі екенін және оларды дамытатынын атап өтті [2].
Д.Б. Элькониннің пікірінше, «ойында жеке зияткерлік операциялар дамиды немесе қайта қалыптасады, сонымен қатар баланың қоршаған ортаға қатысты позициясы түбегейлі өзгереді және позицияны ауыстыру және өз көзқарасын басқа мүмкін болатын көзқараспен үйлестіру механизмі қалыптасады» [3].
Ойын ежелгі дәуірден бастап, оларды игеру мақсатында нақты практикалық жағдайларды қалпына келтірудің бастапқы мектебі ретінде оқыту нысаны ретінде әрекет етеді. Ойынның тарихи мақсаттарының бірі қажетті адами қасиеттерді, қасиеттерді, дағдылар мен әдеттерді, қабілеттерін дамыту болып табылады.
Балалардың ойынға деген табиғи және еңсерілмейтін ұмтылысы педагогикалық тәжірибеде үлкен жетістікпен қолданылады. Әр түрлі жастағы балаларға арналған ғылыми негізделген ойын әдістемелері мен технологиялары бар, олардың негізгі айырмашылығы болуы мақсаттары айқын, ойындар оқыту әдісі болып табылады. Ойын процесінің нақты мазмұны мен нысандары өте әр түрлі және бірқатар факторлар анықталады.
Педагогика мен психологиядағы ойын тұжырымдамаларына тоқтала кетсек, мысалы, Гросс теориясы («инстинктивтілік теориясы») үлкен танымалдыққа ие болды, осы теорияға сәйкес ойын одан әрі қызметке дайындық болып табылады. Бала ойнай отырып, жаңа рөлдерді меңгереді, дағдыларды дамытады және өмірлік тәжірибені кеңейтеді. Ересектерде ойын жоғалмайды, өмірге қосымша ретінде құндылығы бар рекреациялық қызметке айналады.
Карл Бюлер функционалдық рахат теориясы басты мотивация ретінде ойын процесінен тікелей алынған жағымды эмоцияны қарастырады.
Фридрих Шиллердің идеяларының әсерінен Спенсер Герберт жасаған ойын концепциясына сәйкес, ойын іске асырылмаған энергиядан арылудың құралы болып табылады.
Фрейдистік, атап айтқанда, адлерлік теорияға сәйкес, ойында өмір сүре алмайтын субъектінің өмірінен қашып кетудің толық еместігі көрінеді. Шығармашылық белсенділіктің көрінісінен, ойын өмірден ығыстырылғаны үшін үйіндіге айналады, өнімнен және даму факторынан ол жеткіліксіз және құнсыздықтың көрінісі болады, өмірге дайындықтан ол одан қашуға айналады.
Холлдың теориясына сәйкес («рекапитуляция теориясы») ойын баланың адамзат дамуының бір сатысынан екіншісіне ауысатын механизм болып табылады [4].
Лев Выготский баланың ойнай отырып, өзіне шынайы жағдайдың орнына жалған жағдай туғызатынын және онда ахуалдық байланыстылықтан босатылып, белгілі бір рөлді орындай отырып, қоршаған заттарға беретін ауыспалы мәндерге сай әрекет ететінін атап көрсетеді. Бұл ретте ол ойындардың алғашқы шындығы деп есептемейді, ойын баланың іс-әрекетінің басым түрі деп есептемейді, бірақ оны даму элементі деп санайды, яғни «ойынның дамуға деген қатынасын оқытудың дамуға деген қатынасымен салыстыру керек» — таяудағы даму аймағы туралы теорияға сәйкес [5].
Дмитрий Узнадзе теориясына сәйкес ойын мотивациясын ерекше қызықтырған ойын нақты қызметке әлі қосылмаған дамушы функцияларды пайдалану функционалдық қажеттілігін қанағаттандырады, бұл ойынның мазмұнын анықтайды [6].
Ойын технологияларын ағылшын тілі сабағында бастауыш сынып оқушыларының тілін дамытуда да маңызы зор, себебі шет тілі қарым-қатынастың маңызды құралы болып табылады, онсыз адам қоғамының болуы мен дамуы мүмкін емес. Бүгін болып жатқан қоғамдық қарым-қатынастардағы өзгерістер, жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін арттыруды, олардың тілдік дайындығын жетілдіруді талап етеді.
Адамда кез-келген біліктерді, соның ішінде әмбебап оқу іс-әрекеттерін және жалпы білім алу іс-әрекеті барысында ғана мүмкін болады. Іс-әрекет сипаты әлемді тұтас, эмоционалды және белсенді қабылдайтын бастауыш сынып оқушысының табиғатына сәйкес келеді. Бұл өзге тілді сөйлеу қызметін осы жастағы балаға тән іс-әрекеттің басқа түрлеріне, яғни ойын, танымдық, көркем, эстетикалық және т.б. қосуға мүмкіндік береді, бастауыш мектепте оқытылатын пәндермен әр түрлі байланысты жүзеге асыруға және тұлғалық, коммуникативтік, реттеушілік және танымдық қызығушылықтарын да қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Бастауыш сынып оқушыларының ағылшын тілі сабақтарында жаңа ақпаратты меңгеру процесі ойында жақсы жүзеге асырылады. Сабақта сауатты ұйымдастырылған ойын іс-әрекеті бастауыш сынып оқушысының әмбебап оқу іс-әрекетінің барлық түрлерін дамытуға мүмкіндік береді [2,3].
Бастауыш мектеп жасында жетекші іс-әрекеттің біртіндеп ауысуы, ойын іс-әрекеттерінен оқу іс-әрекетіне көшу орын алады, сондықтан ойын оқушылардың оқу іс-әрекетінің жеке, метапредмет, пәндік нәтижелерін дамыту үшін негіз болады.
Ойын технологиялары ағылшын тілін әрі қарай оқуға деген тұрақты қызығушылықты, сондай-ақ оны табысты меңгеруге деген сенімділікті қалыптастырады. Сабақта және сыныптан тыс жұмыста ойын сәттерін қолдану оқушылардың танымдық және шығармашылық іс-әрекетін белсендіруге, олардың ой-өрісін, жадысын дамытады, бастамашылдықты тәрбиелейді, шет тілін оқытуда қиыншылықты жеңуге мүмкіндік береді.
Ойын технологиялары ағылшын тілі сабағының әр минутын тиімді және тиімді пайдалануға көмектеседі, атап айтқанда:
-мұғалім мен сыныптастармен ағылшын тілінде сөйлесу талабын ақтайды;
-оқушылардың коммуникативтік-маңызды сөз тіркестерін жасау жолдарын табуға мүмкіндік береді, олардың негізінде қарапайым грамматикалық модельдер жатыр;
-бір сөйлеу үлгілері мен стандартты диалогтардың қайталануын психологиялық ақтайды және эмоциялық тартымды етеді;
-талдау, салыстыру және жалпылау қабілетін дамытады;
-оқушылардың резервтік мүмкіндіктерін белсендіруге мүмкіндік береді;
-білім іс жүзінде қолданылады;
-оқу процесіне әртүрлілікті енгізу;
-оқушылар шығармашылығын дамытады;
-өз қызметін ұйымдастыруға үйретеді.
Коммуникативтік мәдениетті қалыптастыру, шет тілін үйренуге деген ынталандыруды арттыру және оқу процесінің тиімділігін арттыру жалпы рөлдік ойындар ықпал етеді. Рөлдік ойын — бұл нақты қарым-қатынас жағдайларына барынша жақын жағдайда сөйлеу дағдылары мен іскерліктерін қалыптастыру және дамыту мақсаты бар шетел тілі сабағында ұжымдық оқу іс-әрекетін ұйымдастыру нысаны.
Оқу үрдісінде жиі бірқалыпты бақыланатын рөлдік ойын, еркін және сценарийлік рөлдік ойындар қолданылады. Орташа бақыланатын рөлдік ойын — дайындық кезінде қатысушылар өз рөлдерінің жалпы сипаттамасын алады, оның негізінде өзінің жеке рөлдік тапсырмасын дайындайды. Мәселе рөлдік мінез-құлықтың ерекшелігі тек орындаушының өзіне белгілі, қалған қатысушыларға олардың серіктесінің мінез-құлқының қандай сызығын болжап, өз реакциясы туралы тиісті шешім қабылдау маңызды.
Ойын өткізу бағдарламасын мұғалім әзірлейді және оқушыларға өздері қатысатын барлық типтік және проблемалық жағдайлардың тізімі хабарланады. Барлық типтік және проблемалық жағдайлар сабақтарда егжей-тегжейлі пысықталады, диалогтар үлгілері зерделенеді, лексикалық және грамматикалық материал бойынша мұғалімнің кеңесін алу мүмкіндігі бар.
Еркін рөлдік ойын — пән бойынша жеке және топтық жұмыс дағдыларын қалыптастыруға қызмет етеді. Оқушылар тақырыпты өз бетінше анықтап қана қоймай, ойын сценарийін әзірлеп қана қоймай, тиісті материалды таңдап, ұсынылған әдебиетті пайдалана отырып, ақпаратты іздестіруі тиіс. Көбінесе көркем мәтіндермен жұмыс кезінде сценарийлік ойын қолданылады [1,2]. Сценарийлік ойынға дайындық кезінде оқушылар мұғалімнің басшылығымен бағдарлама, сценарий әзірлейді. Олар жеке, жұптық немесе топтық жұмыс режимінде белгілі бір рөлдердің тілдік мазмұнын таңдайды. Сценарийлік рөлдік ойынға дайындық барысында оның сценарийін құру, проблемалық жағдайларды анықтау, тақырып бойынша қосымша ақпарат іздеу бойынша ұжымдық оқу іс-әрекетінің дағдылары қалыптасады. Осы ойынға дайындық барысында мұғалім түсіндіру, әр түрлі кестелерді толтыру, проблемалық мәселелерді қою арқылы оқушыларға іздеу, зерттеу және таныстыру оқуларын үйрете отырып, мәтінмен жұмыс істеу әдістерін көрсетеді.
Рөлдік ойын өткізу үшін негізгі мәтін мұғалімнің басшылығымен оқытылады, осы мәтіннің пайда болу себептері қарастырылады, оның «авторы» немесе кімнің атынан әңгіме немесе диалог жүріп жатыр, кейіпкердің немесе кейіпкердің сипаты туралы жорамалдар жасалады, оқушылар болжам жасайды, яғни осы мәтіннен кейін не болады, оқиғалар қалай ашылады. Осыдан кейін мұғалім ұсынған оқулықтың, әдебиеттің бұрын зерттелген мәтіндері негізінде рөлдерді анықтау және оларды нақты тілдік мазмұнмен толықтыру бойынша жұмыс басталады. Рөлдік ойын презентациясының барысында оқушылардың әрқайсысы өз қалауы бойынша өз пікірлерінің кез келгенін өзгерте алады, сол арқылы рөлдік ойынға күтпеген, импровизация элементін ауыстыра алады.
Рөлдік ойын шетел тілдерін практикалық меңгеруге оқытудың белсенді тәсілдерінің тобына жататын әдістемелік тәсіл болып табылады. Бұл қабылдауды оқу процесіне енгізу диалогтық сөйлеуді оқыту мақсаттарына қол жеткізуге және кеңейтілген монологиялық сөйлеуге, оқушылардың сөйлеу қызметін белсендіруге, оларда өз бетінше ой-пікірін білдіру дағдылары мен іскерліктерін қалыптастыруға, шет тілі құралдарымен оқушыларға білім беру мен тәрбиелеуге мүмкіндік береді.
Рөлдік ойын — оқу мақсаттарында қолданылатын сөйлеу мәдениетін ұйымдастырудың бір түрі. Рөлдік ойын негізінде оқушылардың арасында бөлінген рөлдерге және ойын сюжетіне сәйкес тілдік қарым-қатынасы жатыр. Бастауыш мектеп жасына ертегі мазмұнындағы сюжеттік рөлдік ойындарды қолдану ең әділ тәсіл, өйткені олар ойын жағдайын, шынайы емес, ертегі немесе фантастикалық сюжетті қабылдайды. Ойын қатысушылары маскаларды, костюмдерді үлкен қызығушылықпен жеңеді, рөліне байланысты жүрісті, қимыл-қимылдарды, дауыс тембрін өзгертеді [3].
Осылайша, ойын технологиялары әр жастағы оқушылармен сабақта тиімді қолданылуы мүмкін. Оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, рөлдік ойындарды пайдалану оқу, тәрбие және білім беру міндеттерін тиімді шешуге мүмкіндік береді.
Рөлдік ойындар — бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу мәдениетін дамытудағы тиімді жұмыс түрі болып табылады. Оқушылар игерілетін тілдік материалды қоршаған ортаға тән жағдайларда қолданады, бұл сөйлеу бастамасының дамуына ықпал етеді және сабақтың жаратылыстану-коммуникативтік бағытын күшейтеді.
Рөлдік ойындар мен тапсырмалар оқу материалын меңгеру және оны бекіту кезінде оны сөйлеуде пайдалану ерекшелігін нақты және саналы түрде меңгеруге мүмкіндік береді. Бұл ойын жағдайында еріксіз есте сақтау өте маңызды. Рөлдік ойындар мен тапсырмалар оқушылардың сөйлеу қызметін дамытады және жетілдіреді. Олар сондай-ақ балалардың сабақта ғана емес, сабақтан тыс уақытта шет тілінде сөйлесуге деген шынайы ниетінің пайда болуына ықпал етеді, төменде бірнеше ойын түрлерінен мысал келтірсек [7,8]:
Ойын: «What’s the book about?».
Бірінші оқушыға тапсырма: сіз сыныптан тыс оқуға арналған күнделігіңізді оқисыз, сіздің кіші ағаңыз (әпкеңіз) кітап не туралы екенін сізден сұрайды. Оның сұрақтарына жауап беріңіз.
Мысалы:
Екінші оқушыға тапсырма: сіз кіші інісісіз (әпкесісіз). Сіздің ағаңыз (әпкеңіз) кітап атауын оқиды, кітап не туралы сұраңыз.
Оқушы (ағасы/әпкесі): Mark Twain. «The Adventures Of Tom Sawyer».
Оқушы (інісі/әпкесі): What ‘ s the book about?
Оқушы (ағасы/әпкесі): The book «The Adventures of Tom Sawyer» by Mark Twain is about adventures.
кеспе-тірек: сыныптан тыс оқуға арналған күнделік.
Бұл ойын сабақтың негізгі кезеңінде қолданылды. Позициялық рөлдер қолданылды. «What’s the book about?» («Кітап не туралы») ойыны оқушылардың сөйлеу мәдениетін және танымдық қызығушылықтарын дамытуға оң әсер етті, шет тілін саналы түрде меңгеруге ықпал етті. Ол дербестік, бастамашылық сияқты қасиеттерді дамытуға ықпал етті. Оқушылар белсенді жұмыс істеді, бір-біріне көмектесіп, достарын мұқият тыңдады. Оқушылар жазушылардың шығармаларымен танысты, сұрақтар қойып, сұрақтарға жауап берді.
Ойын: «The Best Present».
Бірінші оқушыға тапсырма: сіз — 3 сынып оқушысысыз. Досыңызға не сыйлайтыныңызды анаңызбен кеңесіңіз.
Екінші оқушыға тапсырма: ұлыңызға көмектесіңіз. Сіздің ойыңызша, ең жақсы сыйлық — кітап.
Бұл ойында позициялық рөлдер қолданылады. Ойын сабақтың кез келген кезеңінде пайдаланылуы мүмкін. Бұл ойында оқушылар нақты өмір жағдайын жасайды, сөйлеу мәдениеттері дамиды, ойын нақты қарым-қатынас жағдайын жасайды.
Ойын: «Bookshelf».
Нұсқаулық: сіздер бір сыныптың оқушыларысыздар және сіздер бір-бірлеріңізден кітап алуға, оқылған кітап туралы әсермен бөлісуге келісесіздер.
Оқушыларға кітаптар мен жазушылар туралы өз бетінше табылған мәліметтерді пайдалану ұсынылады. Бұл ойында жағдаяттық рөлдер қолданылады, ойын сабақтың негізгі кезеңінде қолданылуы мүмкін. Ойын танымдық қызығушылықтың қалыптасуына оң әсер етеді, оқушылардың дербестігін, жауапкершілігін және сөйлеу мәдениетін дамытады.
Ойын: «Сұхбат». Бұл жұмыстың мақсаты оқушылардың ой-пікірлерін, қойылған сұрақтарға жауаптарын анықтау үшін сабаққа қатысушылардың барлығынан сұрау болып табылады. Ол үшін оқушылар бір мезгілде жұмыс істей отырып, сынып бойынша еркін қозғалады, өз сұрақтарын бағыттайтын оқушыны таңдайды, жазба кітапшасында жауаптарды тіркейді, басқа оқушыны және т.б. таңдайды. Содан кейін оқушы бұл сұрақты кезек бойынша қояды, жауап алады және өз сауалнамасының сандық қорытындысын шығарады. Сонымен қатар оқушы өзіне берілген сұрақтарға жауап береді. Бұл процесс қарқынды сөйлеу жаттығуының құралы болып табылады, өйткені оқушылардың әрқайсысы 13-15 рет өз сұрағын тұжырымдайды және оған қойылған сұрақтарға 11-15 жауап береді [8].
Ағылшын тілі сабақтарында ойын барысында барлық оқу уақыты тілдік практикаға бөлінген, бұл ретте тек сөйлеуші ғана емес, сонымен қатар тыңдаушы да барынша белсенді, өйткені ол әріптестің репликасын түсіну және есте сақтау, оны жағдайлармен сәйкестендіру, жағдайдың қаншалықты релевантты екенін анықтау және қарым-қатынастың міндеті және репликаға дұрыс жауап беру керек. Олар дербестік, бастамашылық, ұжымшылдық сезімін тәрбиелеу сияқты қасиеттерді дамытуға жәрдемдеседі. Оқушылар белсенді, ынталы жұмыс істейді, бір-біріне көмектеседі, өз жолдастарын мұқият тыңдайды, мұғалім тек қана оқу қызметін басқарады.
Қорытынды. Ойын технологиялары сөйлеу мәдениетін дамытады, өйткені оқушылар өз ойын айту, сұрау, анықтау, дәлелдеу қажеттілігі өзекті болған жағдайда болады. Осылайша, серіктестердің назары әңгіме мазмұнына айналады, бұл өзі жағымды фактор. Оқушылар тілді қарым-қатынас құралы ретінде қолдануға болатын және қажет болатынына сенімді.
Оқушылар тілді қарым-қатынас құралы ретінде қолдануға болатындығына сенімді. Ойын технологиялары балалардың бір-бірімен және мұғаліммен байланысқа деген ынтасын жандандырады, сөйлеу серіктестігінде теңдікке жағдай жасайды және мұғалім мен оқушы арасындағы дәстүрлі кедергіні жояды. Сонымен қатар, ойын технологиялары қорқынышты, сенімсіз оқушыларға сөйлеуге және сол арқылы белгісіздік кедергісін жеңуге мүмкіндік береді. Рөлдік ойындарда барлығы рөлге ие болады және сөйлеу қарым-қатынасында белсенді серіктес болуы керек.
Ойын технологиялары арқылы оқушылар әңгімелесуді бастау, оны қолдау, әңгімелесушіні қажетті сәтте тоқтату, онымен келісу немесе оны теріске шығару, әңгімелесушіні мақсатты түрде тыңдау, нақтылайтын сұрақтар қою сияқты қарым-қатынас элементтерін меңгереді. Мұндай ойын технологиялары шет тілін әлеуметтік қолдануға сезімтал болуға үйретеді, әңгімелесуші құрылымдарды жақсы қолданатын адам емес, серіктестер орналасқан жағдайды барынша анық танитын, белгілі ақпаратты ахуалдан, тәжірибелерден есепке алатын және қарым-қатынас үшін неғұрлым тиімді болатын лингвистикалық құралдарды таңдай алатын адам болып табылады.
Ойын технологияларын ағылшын тілі сабағында қолдану — білім алушылардың әмбебап оқу іс-әрекеттерін қалыптастыруға ғана емес, олардың сөйлеу мәдениетін дамытады және танымдық қызығушылығын қалыптастыруға да оң әсер етеді, сонымен қатар шетел тілін саналы түрде меңгеруге де ықпал етеді.
Әдебиеттер тізімі
1.Гамезо М.В. Жалпы психология. — Москва: Ось-89. -2008. -352б.
- Рубенштейн С.Л. Жалпы психология негіздері. -Санкт-Петербург: Питер.-2000.- 95б.
- Эльконин Д.Б. Балалар психологиясы.-Москва: Римис. — 2015.- 170с.
- Венгер А.Л. Даму психологиясы. -Москва: Перьсэ. -2005. -41с.
- Выготский Л.С. Баланың психикалық дамуындағы ойын және оның рөлі. — Санкт-Петербург: Питер.- 2013. -120б.
6.Узнадзе Д.Н. Ойын. Функционалдық үрдістер теориясы. Санкт-Петербург: Питер. -2012. -200б.
- Ағылшын тілі сабағында ойын технологиялары//Ағылшын тілі. -2008.- № 11.-Б.5-6
8.Бастауыш сынып оқушыларына арналған қызықты ағылшын тілі //Ағылшын тілі. -2008. -№11 -Б.19-20
Игровые технологии: развитие культуры речи младших школьников на уроках английского языка
Аннотация: В статье авторы рассматривают проблемы развития языка младших школьников на уроках английского языка посредством игровых технологий. Игровые технологии развивают речевую культуру, позитивно влияют на формирование познавательного интереса, способствуют осознанному усвоению иностранного языка. Кроме того, изучая игровые концепции в педагогике и психологии, они сравнивали труды С.Рубинштейна, Д.Эльконина, Л.Выготских. Поэтому, рассматриваемые авторами игровые технологии имеют важное значение для развития языка младших школьников на уроках английского языка, так как иностранный язык является важным средством общения, без которого невозможно существование и развитие человеческого общества. Происходящие сегодня изменения в общественных отношениях, использование новых информационных технологий требуют повышения коммуникативной компетентности учащихся, совершенствования их языковой подготовки. Использование игровых технологий на уроках развивает речевую культуру младших школьников и формирует познавательный интерес.
Ключевые слова: игровые технологии, английский язык, урок, начальный класс, культура речи, развитие речи.
Game technology: developing a culture of speech of primary school students in english classes
Abstract: In the article, the authors consider the problems of developing the language of primary school students in english lessons through gaming technology. Game technologies develop a speech culture, positively influence the formation of cognitive interest, and contribute to the conscious mastery of a foreign language. Game concepts in pedagogy and psychology are also analyzed. In addition, studying game concepts in pedagogy and psychology, they compared the works of S.Rubinstein, D. Elkonin, L. Vygotsky. The refore, the game technologies considered by authors are important for development of language of younger school students at lessons of English as the foreign language is an important means of communication without which existence and development of human society is impossible. Today’s changes in public relations, the use of new information technologies require improving the communicative competence of students, improving their language training. The use of gaming technology in the classroom develops speech culture of younger students and forms a cognitive interest.
Key words: game technology, English, lesson, primary class, speech culture, speech development.
References
- Gamezo M.V. Zhalpy psikhologiya. — Moskva: Os -89. -2008. -352b.
- Rubenshteyn S.L. Jalpı psihologiya negizderi. -Sankt-Peterbwrg: Piter. -2000.- 95b.
- Elkonin D.B. Balalar psihologiyası.-Moskva: Rimis. — 2015.- 170s.
- Venger A.L. Damu psihologiyası. -Moskva: Persé.-2005. -41s.
- Vıgotskiy L.S. Balanın psihikalıq damuındagı oyın jane onın ruli. — Sankt-Peterbwrg: Piter.- 2013. -120b.
- Wznadze D.N. Oyın. Funkcionaldıq urdister teoriyası. Sankt-Peterbwrg: Piter-2012. -200b.
- Agılshın tili sabagında oyın texnologiyaları//Agılshın tili. -2008.- № 11.-B.5-6
- Bastauısh sınıp oqushılarına arnalgan qızıqtı agılshın tili //Agılshın tili. -2008. -№11 -B.19-20
Сабина Жұмакенова, Міржақып Дулатұлы атындағы №68 мектеп-гимназиясының ағылшын тілі пәні мұғалімі. Нұр-Сұлтан қаласы.
